Προσομοιώσεις

Η αλήθεια είναι ότι η προ-προηγούμενη ανάρτησή μου με τίτλο "Ζωή" έβαλε, ακόμα και μένα, σε σκέψεις. Είναι ίσως τρομακτικό αλλά πραγματικά δεν υπάρχει κόσμος "όπως είναι", παρά μόνο κόσμος όπως τον αντιλαμβανόμαστε. Ο κόσμος ως κάτι το αντικειμενικό, ως κάτι που υπάρχει πέρα και έξω από μας, δεν υπάρχει, αφού ο μόνος τρόπος να τον αντιληφθούμε είναι μέσω των αισθήσεών μας και αφού ακόμη και αυτός ο τρόπος (δηλ. ο τρόπος με τον οποίο τον καταγράφουν οι αισθήσεις μας) διαφέρει από άτομο σε άτομο.*

Πέραν αυτού, η αντίληψή μας λειτουργεί με τέτοιο τρόπο ώστε από μια δεδομένη στιγμή να προσλαμβάνουμε κάποιες μόνο από τις ιδιότητες που την χαρακτηρίζουν – τα κενά συμπληρώνονται με παρεκτάσεις ("το Α πάει με το Β, άρα το Β είναι σίγουρα στη θέση του κενού"), με προβλέψεις για το τι πρόκειται να ακολουθήσει και με συμπεράσματα που στηρίζονται σε δεδομένα από τη μνήμη. Η διαδικασία αυτή είναι απαραίτητη προκειμένου να μπορούμε να επεξεργαζόμαστε με ταχύτητα και αποτελεσματικότητα τα δεδομένα της στιγμής, όπως έχει διαπιστωθεί από πολλούς επιστήμονες.

Και αυτό δεν συμβαίνει μόνο με την υπαρκτή δεδομένη στιγμή, τη στιγμή δηλ. όπως συμβαίνει και όπως εξελίσσεται. Συμβαίνει και με τις σκέψεις μας και τα σενάρια που τρέχουν στο κεφάλι μας, τα οποία είναι –φαίνεται- ακόμη πιο σημαντικά για μας, αφού η αντίληψή μας του περιβάλλοντος συνήθως ατονεί τη στιγμή που τα σκεφτόμαστε και αυτά αποκτούν πρωταρχική σημασία μέσα μας.

Η βασική επομένως λειτουργία τόσο κατά την on-line όσο και κατά την off-line αλληλεπίδρασή μας με τον κόσμο είναι, θα λέγαμε, "αυτό μοιάζει σαν…", με αποτέλεσμα ο κόσμος να προβάλλει μέσα μας σαν μια αλληλουχία προσομοιώσεων και ποτέ αντικειμενικά. Μια τέτοια αντικειμενικότητα άλλωστε απαιτεί τον πλήρη διαχωρισμό του αντικειμένου από το υποκείμενο, αλλά είδαμε ότι ο μόνος τρόπος να αντιληφθούμε οποιοδήποτε αντικείμενο είναι να το εσωτερικεύσουμε.

Επομένως, η ανθρώπινη αντίληψη μοιάζει κατά κύριο λόγο με μηχανή προσομοίωσης, με προσομοιωτή. Κι αναρωτιέμαι: ποιος ή τι μπήκε στον κόπο να κατασκευάσει έναν τέτοιο προσομοιωτή και, κυρίως, ποιος είναι εκείνος που μπαίνει στο μηχάνημα και παίζει το παιχνίδι;


[*Βεβαίως, θα ήταν λάθος, όπως λέει και ο Hallett Carr, να πούμε ότι επειδή ένα βουνό φαίνεται να έχει διαφορετικό σχήμα όταν το κοιτάμε από διαφορετικές οπτικές γωνίες, δεν έχει τελικά κανένα συγκεκριμένο σχήμα ή έχει άπειρα σχήματα. Ωστόσο είναι αλήθεια ότι όσο πιο αντικειμενική γίνεται η ιδέα που σχηματίζουμε για το βουνό, τόσο πιο αφηρημένη είναι.]