31 Μαρ 2011

Μονοπάτια

Οι περισσότεροι άνθρωποι πιστεύουν ότι υπάρχει μια άλλη πραγματικότητα, ένας άλλος κόσμος, πέρα από αυτόν εδώ. Είναι ένας κόσμος που εμπλέκει το θεϊκό στοιχείο, επομένως δεν μπορούμε να τον προσεγγίσουμε με τη βαριά ύλη του σώματος (δεν μπορούμε να περπατήσουμε ως εκεί), αλλά μόνο με την αιθέρια ύλη του νου.

Πάμπολλα μονοπάτια έχουν προταθεί μέσα στους αιώνες, ανάλογα με τη θρησκεία ή την παράδοση, είναι όμως δυνατή μια χονδροειδής διάκριση τους σε δύο ή τρεις γενικές κατηγορίες:

α) Για ορισμένες σχολές και θρησκείες, το σώμα είναι η φυλακή του νου και του πνεύματος. Είναι το δοχείο κάθε κακίας και των χαμηλότερων ενστίκτων και ο λόγος για τον οποίο ο άνθρωπος μένει προσκολλημένος στα εγκόσμια Η φωνή του περισπά τον νου από τις πνευματικές του επιδιώξεις. Για τον λόγο αυτό πρέπει να το σωπάσουμε .Η νηστεία, η αγαμία, ακόμη και η βία εναντίον του (μαστίγωση κλπ) είναι μερικές από τις μεθόδους που χρησιμοποιούνται στο πλαίσιο αυτό για την επίτευξη της επιθυμητής κάθαρσής του.

β) Άλλες σχολές και θρησκείες είναι λιγότερο βίαιες με το σώμα και εμπλέκουν τον νου πιο ενεργά. Η γιόγκα και ο διαλογισμός είναι κάποιες από αυτές. Ο διαλογισμός ηρεμεί το σώμα και το πνεύμα με δύο τρόπους: σταματώντας τη ροή των σκέψεων (αδειάζοντας τον νου δημιουργείται χώρος για την ανάδυση του θεϊκού στοιχείου στον ορίζοντα της συνείδησης) και μέσω οραματισμών. Η εστίαση της προσοχής στην αναπνοή παίζει σημαντικό ρόλο και η στάση του σώματος είναι και αυτή σημαντική, επομένως αποδίδεται σεβασμός στο σώμα (στην πειθαρχημένη του μορφή).

γ) Άλλες σχολές απαιτούν απλά τη μετατόπιση της προσοχής του νου. Ο νους προσκαλείται να εγκαταλείψει την περιορισμένη ατομική θεώρηση και να κατανοήσει τον εαυτό του ως τμήμα του αχανούς χώρου μέσα στον οποίο εκδηλώνονται τα πάντα. Οι σκέψεις, τα συναισθήματα, οι καταγραφές των αισθήσεων, οι άλλοι άνθρωποι, πρακτικά τα πάντα περιλαμβάνονται δραστικά μέσα σε αυτή τη δυναμική θεώρηση του εαυτού, ο οποίος με αυτό τον τρόπο εκτείνεται προς όλες τις κατευθύνσεις και περιλαμβάνει όλο τον κόσμο. Η περιορισμένη ατομική θεώρηση δεν είναι παρά ένα ακόμη συμβάν μέσα στα τόσα άλλα και η αγάπη, η ταπεινότητα και το νοιάξιμο για τους άλλους γίνονται αυτόματη συνέπεια της συγκεκριμένης στάσης.

Είναι μάλλον αυτονόητο ότι μέσα στα χρόνια (και έχοντας ενστερνιστεί διαδοχικά καθεμία από τις δύο πρώτες προσεγγίσεις) έχω καταλήξει σ’ αυτή την τρίτη εκδοχή. Πάντοτε πίστευα ότι η αντίληψη του σώματος ως φυλακή είναι άδικη και ότι οποιαδήποτε προσπάθεια ελέγχου των σκέψεων είναι ματαιοπονία – προτού ακόμη διαβάσω ότι τα πορίσματα της επιστήμης συνηγορούν. Πίστευα επίσης ότι όλα αυτά είναι αφύσικα, με την έννοια ότι αντιστέκονται στον τρόπο που είναι φτιαγμένος ο άνθρωπος να υπάρχει και να αντιδρά. Βέβαια, μπορεί κανείς να πει ότι και η μετατόπιση της προσοχής είναι επίσης αφύσικη. Εάν δεν ήταν, γιατί δεν είμαστε προγραμματισμένοι να το κάνουμε από τη γέννησή μας; Γιατί κυριαρχεί η περιορισμένη ατομική θεώρηση του εαυτού;

Εσείς τι λέτε;

18 σχόλια:

markos είπε...

Ενας κόσμος υπάρχει αυτός που βρίσκεται μπροστά μας.
Κανένας άλλος!

Ανώνυμος είπε...

δηλαδη Μαρκο ενα απειροελαχιστο σημειο μπροστα στη απειροσυνη του συμπαντος..? χμ.....

Christina Linardaki είπε...

Όλοι μας έχουμε δικαίωμα στην άποψή μας. :) Καλησπέρα.

libero είπε...

Δεν είναι αυτονόητο αυτό;
Μπορεί κάποιος σχολιαστής του blog, να στερήσει αυτό το δικαίωμα από οποιονδήποτε;

Στο θέμα τώρα.....

Θα ξεχωρίσω κάποιες λέξεις που χρησιμοποίησες για να περιγράψεις τα μονοπάτια:

α) φυλακή, νηστεία, αγαμία, μαστίγωση
β)ηρεμία, οραματισμός, πειθαρχία
γ)ταπεινότητα, αγάπη, νοιάξιμο, λουλουδάκια, πεταλουδίτσες
(οι δυό τελευταίες, ήταν δικές μου προσθήκες)

Έτσι όπως περιέγραψες τα μονοπάτια, είναι επόμενο να επιλέξω το τρίτο μονοπάτι, κι ας μην καταλαβαίνω τι ακριβώς είναι.

Βλέπω όμως, οι θρησκείες έγιναν μονοπάτια και μάλιστα, χωρίς εισαγωγικά.

Christina Linardaki είπε...

Κανένας δεν μπορεί να στερήσει το δικαίωμα της γνώμης του άλλου, ασφαλώς, απλώς αναφέρω το δικαίωμα ως λόγο για τον οποίο δεν εμπλέκομαι σε συζήτηση με τον markos.

Έχεις δίκιο ότι μόνο τα λουλούδια και οι πεταλουδίτσες λείπουν από το τρίτο μονοπάτι (στο οποίο έχω σποραδικά αναφερθεί με αναρτήσεις μου παλαιότερα (ετικέτες "εδώ και τώρα", "προσωπική αλήθεια"), αλλά δεν έκρυψα την προσωπική μου προτίμηση.

Όσο για το γιατί οι θρησκείες έγιναν μονοπάτια, έγιναν επειδή δεν αναφέρομαι στις mainstream εκδοχές τους. Όσον αφορά το (α) που περιγράφεις, μπορεί κανείς να αναγνωρίσει πρακτικές του Χριστιανισμού (και άλλων θρησκειών) ας πούμε, αλλά σπάνια εφαρμόζονται στην εποχή μας και μέσα στον κόσμο (όχι από ασκητές), όσον αφορά το (β) μπορεί κανείς να αναγνωρίσει πρακτικές του Βουδισμού, αλλά έτσι όπως έχουν φτάσει σε μας στη Δύση είναι είτε ξεκομμένες είτε συνδυασμένες με άσχετα πράγματα. Όσον αφορά το (γ) και αυτό από τον Βουδισμό δανείζεται αλλά τον προσεγγίζει από άλλη οπτική.

Καλημέρα.

libero είπε...

Και εγώ θα ήθελα ένα Αρμάνι κοστούμι, δεν σου κρύβω την προτίμησή μου, (σου κρύβω όμως τον λόγο που το θέλω, μην με ρωτήσεις, είναι ταμπού) αλλά δεν εχω τα λεφτά για να το πάρω.

Υπάρχουν βέβαια και τα άυλα "κοστούμια", (να 'ναι καλά η Δύση) τα οποία φαντάζουν υπέροχα όταν βρίσκονται στην βιτρίνα ή στο ράφι, όταν "φορεθούν" όμως, φθείρονται όπως και τα άλλα.

Christina Linardaki είπε...

Ούτε εγώ μπορώ να το πάρω το Αρμάνι το ταγεράκι, αλλά το βλέπω στη βιτρίνα - υπάρχει. Επίσης, ξέρω ότι αν ήταν γυναίκα ο Αρμάνι, θα το φορούσε, όπως φοράει τα ανδρικά κοστούμια που σχεδιάζει. Το ότι δεν μπορώ στην παρούσα συγκυρία μου να το πάρω, δεν σημαίνει ότι δεν θα μπορέσω να το πάρω ποτέ, έτσι δεν είναι;

Καλημέρα και καλή εβδομάδα!

libero είπε...

Νομίζω πως χαθήκαμε στην μεταφορά...

Albus Genius είπε...

Μα αγαπητότατη ένα κόμμα είναι ο νους, ως εξής: Εστι, νους εστίν ή εστιν, ους εστίν. Kαι το θεωρητικόν του νοός έγινεν εμπειρία. Ως γνωστόν η αρχαία γραφή είναι συνεχής και μεγαλογράμματος: ΕΣΤΙΝΟΥΣΕΣΤΙΝ.

(Commentaria in Dionysii Thracis Artem Grammaticam: Commentariolus Byzantinus p.566)

Χαρακτηριστικό του νου δεν είναι η συγκέντρωση αλλά η μεταβολή. Σιγά μην είχαν τα σημεία στίξεως οι αρχαίοι για να παίρνουν απλά ανάσες. Για να μεταβάλλουν τις έννοιες τα είχαν.Ταξίδεψε λοιπόν με τα νερά του ποταμού και τον Ηράκλειτο σε μια ροϊκή κατάσταση και άσε τους άλλους να συγκεντρώνονται.

Albus Genius είπε...

Οι Αλεξανδρινοί που τα εφεύραν ήθελαν και αυτοί να γίνουν οδηγοί. Είχαν ως αρχαιότεροι την αρρώστεια της φυλής. Τρείς ΄Ελληνες τρείς πρόεδροι.

Christina Linardaki είπε...

@libero
Άλλοι χάνονται στη μεταφορά άλλοι στη μετάφραση, ένας χάρτης ρε παιδιά!

Christina Linardaki είπε...

@Albus Genius
Πολύ καλό! Ανάλογα με την κατεύθυνση της ροής (προς τα πάνω ή προς τα κάτω) μπαίνει και η στίξη. Κι αν θες να δεις παραπέρα, κι αυτό γίνεται. Δεν είναι ο νους (σου) όλο το σύμπαν.

Οδηγοί ε; Αν βρούμε και τον χάρτη, γίναμε πρόσκοποι!

Albus Genius είπε...

Να σας είπω αγαπητή πρόσκοπος δεν γίνομαι καθ΄ότι ξενικόν ένα "προσκόπιον" ωστόσο το λαμβάνω.

"εθέλοι γαρ ο θεός ορθός εσφυδωμένος δια μέσου βαδίζειν οι δε φαλλοφόροι φησίν προσωπείον μεν ουν λαμβάνουσιν προσκόπιον δ΄εξ ερπύλλου περιτιθέμενοι
και παιδέρωτος επάνω τούτου επιτίθενται στεφανόν τε δασύν ίων και κιττού "

Athenaeus Soph: Deipnosophistae:Book 14 Kaibel paragraph 16

Christina Linardaki είπε...

Φαλλοφόρος λοιπόν; (Κι αναρωτιόμουν αν είσαι άντρας ή γυναίκα)

Τσάκωσα κι ένα μικρό λαθάκι πληκτρολόγησης (η συνήθεια του επαγγέλματος, τίποτε άλλο): "προσωπείον μεν ου λαμβάνουσιν" όχι "ουν". Δεν φορούσαν δηλαδή μάσκα που κάλυπτε ολόκληρο το πρόσωπο, αλλά "προσκόπιον εξ ερπύλλου", κάτι σαν γείσο ή σαν μάσκα που κάλυπτε το μισό πρόσωπο και ήταν φτιαγμένη από θυμάρι.

ixnilatis είπε...

Οι φιλόσοφοι μοναχοί του μεσαίωνα Χιού και Ρίτσαρντ του μοναστηριού Σαν Βίκτορ έγραψαν ότι η ανθρωπότητα έχει τρία ζευγάρια μάτια και τρεις τρόπους θέασης του κόσμου: τα μάτια της σάρκας (σκέψη ή όραση), τα μάτια της λογικής (αναλογισμός ή διαλογισμός) και το τρίτο μάτι της πραγματικής αντίληψης (στοχασμός). Χρειάζονται και τα τρία για την ολοκληρωμένη αντίληψη αυτού του κόσμου... Σκεφτήτε το

Albus Genius είπε...

ορθοτάτη η διόρθωση

Christina Linardaki είπε...

@ixnilatis
Εξαιρετικό!

@Albus Genius
Η συνήθεια του επαγγέλματος, όπως είπα, τίποτε περισσότερο...

Την καλημέρα μου.

ΑΙΘΗΡ είπε...

Δε θα ήθελα να φανώ "αιρετική" ή κάτι τέτοιο, αλλά εγώ υιοθετώ και "συνθέτω" κατά περίσταση και τις τρεις θεωρήσεις -πολύ λιγότερο την πρώτη, φυσικά, καθώς είναι αρκετά βίαιη για το δικό μου χαρακτήρα. Για εμένα, ο Θεός και ο άνθρωπος δεν πρέπει να γνωρίζουν όρια. Το πιο σημαντικό από ό,τι μάς έχει χαριστεί, άλλωστε, είναι η περίφημη (και τόσο παρεξηγημένη) ελευθερία της σκέψης. Με σύμμαχο την "ελεύθερη" σκέψη μου, λοιπόν, και με βάση την προσωπική μου εξέλιξη, τις εμπειρίες μου και μια κάποια σχετική "έρευνα", τροποποιώ και εξελίσσω διαρκώς την προσωπική μου θεώρηση του θεϊκού και του λόγου της ύπαρξής μας στον κόσμο.