Στη λογοτεχνία ήταν ο Καβάφης. Ίσως επειδή δεν έπεφτε πάνω του η σκιά της Ακρόπολης (Αιγυπτιώτης γαρ), εκείνος πρώτος αποτίναξε τον ζυγό της βαριάς εθνικής κληρονομιάς: το φορτίο του απαράμιλλου αρχαιοελληνικού μεγαλείου και της κατάφορτης βυζαντινής παράδοσης. Μέχρι τον Καβάφη, η ποίηση ήταν πομπώδης, γεμάτη στόμφο. Καταπιανόταν με μεγαλόπνοα και υψηλά θέματα – ο,τιδήποτε άλλο θεωρούνταν ποταπό και ανάξιο λόγου. Ο Καβάφης όμως τράβηξε αποφασιστικά την κουρτίνα πίσω του και κοίταξε κατάματα την εποχή του – κοίταξε κατάματα τον άνθρωπο και όσα τον απασχολούσαν. Ήταν μια κρίσιμη καμπή.
Δυστυχώς η συνείδηση των Ελλήνων δεν γνώρισε ανάλογη. Μεγαλώσαμε σαν πόες, σαν τη χαμηλή βλάστηση που δεν βλέπει ποτέ τον ήλιο, χωμένη εσαεί κάτω από πανύψηλα δέντρα που ρίχνουν πάνω της τον ίσκιο τους χωρίς έλεος. Μάθαμε πως ωωωω, τι μεγαλείο αυτό το αρχαιοελληνικό, τι μοναδικός ο Αριστοτέλης, ο Πλάτωνας, ο Σωκράτης, χωρίς ποτέ να ενδιαφερθούμε να διαβάσουμε κάποιο κείμενο – έστω από μετάφραση. Μάθαμε να περηφανευόμαστε για την καταγωγή μας με κούφιο τρόπο, άνθρωποι ανιστόρητοι και γι’ αυτό ανερμάτιστοι, μικρούτσικα πλασματάκια, χωρίς ανάστημα, χωρίς ήθος, χωρίς αξιοπρέπεια. Χωρίς κουράγιο να κοιτάξουμε κατάματα την εποχή και τους εαυτούς μας. Με βαριές τις αρχαίες πέτρες να μας πλακώνουν, ίδιες ταφόπλακες. Με βαριά την άγνοια να μας οδηγεί πότε στην άνοια και πότε στην παράνοια.
Όχι, δεν φταίμε εμείς που γεννηθήκαμε Έλληνες, φταίμε όμως που δεν γίναμε Έλληνες ποτέ.
9 σχόλια:
Δεν γίναμε Έλληνες, πολύ σωστό αυτό. Γίνονται όλοι οι υπόλοιποι, βέβαια. Οι "βάρβαροι" των Αρχαίων προγόνων μας (πρόγονοι; ακούγεται τουλάχιστον αστείο!) μαθαίνουν σωστά Αρχαία ή Νέα Ελληνικά, αγκαλιάζουν και ασπάζονται με αληθινή αγάπη αυτό το περίφημο ελληνικό μεγαλείο, το κάνουν μέρος της ζωής τους. Τι ειρωνεία, αλήθεια!
Cleareaching, κόβεις!
@ΑΙΘΗΡ
Γίνονται Έλληνες όλοι οι υπόλοιποι στην καρδιά και στη σκέψη, ενώ εμείς... Γιατί άραγε δεν διδάσκεται φιλοσοφία στα σχολεία, γιατί τα παιδιά δεν αποκτούν πρόσβαση στο παρελθόν τους; Από εκεί ξεκινάει το πρόβλημα.
@aerosol
Μόνο εσύ θα φλιτάρεις αγαπητέ; ;)
Αχ, η φιλοσοφία! Η χαρά του τεμπέλη μαθητή στα δικά μου σχολικά χρόνια! Συνήθως τη δίδασκαν κάτι αποστειρωμένοι φιλόλογοι, οι οποίοι ξεπετούσαν βιαστικά το κάθε κεφάλαιο για να "φύγει" η ύλη, ενώ γύρω τους επικρατούσε πανδαιμόνιο. Έτσι, τελειώναμε το Λύκειο έχοντας στο οπλοστάσιο των σχετικών μας γνώσεων μερικά τσιτάτα μόνο, του τύπου "Τα πάντα ρει"!
Και στα Πανεπιστήμια, όμως, τα ίδια πράγματα συμβαίνουν. Δε θα ξεχάσω μια πρωτοετή πιτσιρίκα, που καθόταν δίπλα μου σε κάτι εξετάσεις. Δεν είχαμε προλάβει καν να γράψουμε τα ονόματά μας στο χαρτί, όταν γύρισε και με ρώτησε: "Πώς γράφεται η λέξη Επικοινωνία"; Και σπούδαζε σε Τμήμα Επικοινωνίας! Για να μην πω για το ταλαίπωρο το "μήνυμα"! Δράμα!
Εγώ δεν θυμάμαι καθόλου να διδάχθηκα τέτοιο μάθημα στη δευτεροβάθμια, φαντάσου! Όσο για το τι γίνεται στα Πανεπιστήμια, άσ' το... Είναι θέμα ξεχωριστής ανάρτησης!
Αν θυμάμαι καλά, την είχαμε στη Γ' Λυκείου σαν μάθημα κορμού. Χάλι μαύρο! Βλέπεις, όλοι είχαμε το νου μας στα μαθήματα της Δέσμης, αυτά του κορμού τα αντιμετώπιζαν οι περισσότεροι σαν ευχάριστο διάλειμμα!
Λες να υπάρχει ακόμα; Έτσι μού'ρχεται να ψάξω να το βρω!
Τι να σου πω, μακάρι να υπάρχει!
Δημοσίευση σχολίου