4 Φεβ 2009

Σκέψεις πίσω από το μανιφέστο των Russell-Einstein

Οι παλιοί ήταν το δίχως άλλο εξίσου κακοί με εμάς, με τη διαφορά ότι το ήξεραν. Αυτή η φρόνηση, η σοφία τους θωράκιζε. Ένα διάταγμα του Πάπα καταδίκαζε τη χρήση του τρίποδου που χρησιμοποιούσαν για να στηρίζουν το τόξο: η μηχανή αυτή απέναντι στα φυσικά μέσα που χρησιμοποιούσε ο τοξότης καθιστούσε τον αγώνα απάνθρωπο. Το διάταγμα ίσχυσε για διακόσια χρόνια. Ο Ρολάν ντε Βονσεβό, χτυπημένος από τις δυνάμεις των Σαρακηνών, έγραφε: «Καταραμένος αυτός ο δειλός που εφηύρε όπλα ικανά να σκοτώνουν από απόσταση».

Πιο κοντά στη δική μας εποχή, στα 1775, ένας Γάλλος μηχανικός, ο Περόν, παρουσίασε στον νεαρό τότε Λουδοβίκο ένα στρατιωτικό όργανο που έπαιρνε μπροστά με μανιβέλα και μπορούσε να εκσφενδονίζει εικοσιτέσσερις μπάλες. Ήταν ο πρόδρομος των σύγχρονων μυδραλιοβόλων. Το μηχάνημα φάνηκε τόσο θανατηφόρο στον βασιλιά και τους υπουργούς του που ο εφευρέτης του θεωρήθηκε εχθρός της ανθρωπότητας. Θέλοντας να χειραφετηθούμε με κάθε τρόπο, χειραφετήσαμε και τον πόλεμο. Κι ενώ ήταν η απόδειξη θυσίας και σωτηρίας για κάποιους, έγινε καταδίκη για όλους.

Τον Οκτώβρη του 1953 ένας διάσημος καθηγητής του Δικαίου στην Αθήνα, ο Μ. Δεσποτόπουλος, έστελνε στην Ουνέσκο ένα μανιφέστο που ζητούσε να σταματήσει η επιστημονική πρόοδος ή τουλάχιστον να κρατηθεί μυστική: «Η διάκριση ανάμεσα στην επιστήμη και τις τεχνικές της εφαρμογές έχει γίνει πρακτικά αδύνατη. Δεν μπορεί λοιπόν κανείς να μιλά για την επιστήμη σαν να έχει αξία αυτή καθεαυτή. Καλύτερα θα ήταν να πούμε πως στους κυριότερους τομείς η αξία της είναι αρνητική στο μέτρο που ξεφεύγει από τον έλεγχο της συνείδησης και γίνεται επικίνδυνο παιχνίδι στα χέρια της εξουσίας και των πολιτικών».

Η ύλη που ήταν το κώλυμα νικήθηκε. Ο δρόμος προς το μηδέν είναι ανοιχτός.

(Από το βιβλίο "Η αυγή των μάγων" των Πάουελς-Μπερζιέ, εκδ. Κάκτος.)

2 σχόλια:

Ανώνυμος είπε...

Κατά σύμπτωση ξεφύλλισα πρόσφατα αυτό το βιβλίο, χρόνια πολλά από την πρώτη φορά που το διάβασα. Είναι το πιο κακομεταφρασμένο βιβλίο που έχω δει ποτέ -δυστυχώς, γιατί είναι πολύ ενδιαφέρον.

Christina Linardaki είπε...

Έχεις δίκιο, aerosol, υπονομεύεται συνέχεια η ροή του κειμένου στο βιβλίο λόγω της μετάφρασης, όμως έχω σταματήσει πλέον να μιλάω για κακές μεταφράσεις, γιατί έμαθα στο μεταξύ σε πόσο στενά περιθώρια βγαίνουν οι εκδόσεις - ιδίως στον εμπορικό κλάδο και ιδίως σε οίκους όπως ο Κάκτος, στου οποίου το δυναμικό διετέλεσα ένα φεγγάρι κι έτσι ξέρω από πρώτο χέρι την πίεση που ασκείται...