Διαβάζω στο τελευταίο τεύχος της Νέας Ευθύνης (Νο. 18 - Ιούλιος/Αύγουστος 2013):
"Για όσους ζουν με την αγάπη της λογοτεχνίας η εκτόπιση της επιστολογραφίας από τη ζωή είναι διπλή απώλεια, καθώς αναλογίζονται πόσα σπουδαία κείμενα έχουν γραφτεί ως επιστολές, που έδειξαν ωραιότητες ψυχής και στήριξαν και πίστη σε Θεό. Σε γράμματα προς Θεσσαλονικείς, προς Κορινθίους, προς Γαλάτας μας έμεναν όσα κήρυττε ο Απόστολος Παύλος για τη διδασκαλία του Ιησού. Σε γράμματα πολλών σοφών οι θεωρίες στο πέρασμα αιώνων από τότε. Έξοχοι πεζογράφοι, ποιητές, δραματουργοί, πολιτικοί και άλλοι διακεκριμένοι που έζησαν ή διαμόρφωσαν ιστορικά συμβάντα, υπάρχουν πλήρεις κι αυθεντικοί σ' επιστολές τους. Και μόνο από τον προηγούμενο, τον 20ό αιώνα με τα "Γράμματα σ' ένα νεαρό ποιητή" αποκαλύπτεται η φρόνηση και η ψυχή του Ρίλκε: στην πολλαπλή ογκώδη αλληλογραφία του, στα γράμματα του Ζιντ και του Κλωντέλ ατόφιες οι πνευματικέ ιδιοσυγκρασίες τους, στην αλληλογραφία του Μπερνάρ Σω και της λατρευτής του ηθοποιού εξελίσσεται η ιδιότροπη σχέση τους, τόσο που έγινε μόνο αυτή - και με αυτούς μόνο ως πρόσωπα - το θεατρικό έργο "Αγαπημένε Ψεύτη" του Ζέρομ Κίλτι [...]
Φεύγοντας από τον αναρίθμητο ξένο χώρο, βρίσκουμε και στο δικό μας τέτοια θησαυρίσματα. Επιστολές του Σολωμού, του Παλαμά, της Δέλτα, του Σικελιανού προς την γενναιόψυχη Εύα του, εκατοντάδες γράμματα του Καζαντζάκη προς τον Πρεβελάκη, πολλά του Ελύτη προς τον συμπατριώτη του Τεριάντ που αποκαλύπτουν έγνοιες τους, και βέβαια και τις καθιερωμένες τακτικές επιστολές του Ξενόπουλου με την εγκάρδια κατάληξη "Σας ασπάζομαι Φαίδων" στη "Διάπλαση των Παίδων"."
(από το άρθρο "Επιστολές: Μαρτυρίες ψυχών κι ένα είδος λογοτεχνίας που εκλείπει" του Κώστα Ασημακόπουλου).
Γοητεύτηκα από το κείμενο του κ. Ασημακόπουλου μα, όταν άρχισα να το σκέπτομαι περισσότερο, κατέληξα πως δεν έχει πάψει η επιστολογραφία, έχει απλώς αλλάξει μορφή: από το χαρτί και τον φάκελο με το γραμματόσημο έχουμε περάσει στο ηλεκτρονικό αρχείο, στο e-mail, στα μηνύματα κοινωνικών δικτύων, τα SMS κλπ., τα οποία από τη φύση τους είναι περισσότερο εφήμερα. Όμως ο κόσμος εξακολουθεί να γράφει και να εκφράζεται μέσω του γραπτού λόγου στην καθημερινότητά του και στις σχέσεις του. Σήμερα ίσως περισσότερο από ποτέ.
Τίποτε δεν μπορεί να ξεπεράσει τις δυνατότητες της γραφής, τις αμφισημίες ή την ακριβολογία της (κατά το δοκούν), ιδίως στις μέρες που ο κόσμος έχει πάψει να μιλά πρόσωπο με πρόσωπο είτε επειδή δεν έχει χρόνο είτε επειδή έχει επικοινωνιακές αδυναμίες είτε επειδή οι αποστάσεις μεγάλωσαν είτε... είτε... Ίσως αυτό που εξέλιπε να είναι η λογοτεχνική χροιά: οι συζητήσεις είναι πιο άτσαλες, η γλώσσα που χρησιμοποιείται πιο λαϊκή, ενώ υπάρχουν κι άλλα πρωτόφαντα θέματα όπως αυτό της λατινικοποίησης των ελληνικών χαρακτήρων με τα greeklish. Όμως ο κόσμος, όπως είπα, πάντα θα καταφεύγει στη γραφή για να εκφράζεται. Στην εποχή των υπολογιστών και του διαδικτύου, μάλιστα, ακόμη περισσότερο.
"Για όσους ζουν με την αγάπη της λογοτεχνίας η εκτόπιση της επιστολογραφίας από τη ζωή είναι διπλή απώλεια, καθώς αναλογίζονται πόσα σπουδαία κείμενα έχουν γραφτεί ως επιστολές, που έδειξαν ωραιότητες ψυχής και στήριξαν και πίστη σε Θεό. Σε γράμματα προς Θεσσαλονικείς, προς Κορινθίους, προς Γαλάτας μας έμεναν όσα κήρυττε ο Απόστολος Παύλος για τη διδασκαλία του Ιησού. Σε γράμματα πολλών σοφών οι θεωρίες στο πέρασμα αιώνων από τότε. Έξοχοι πεζογράφοι, ποιητές, δραματουργοί, πολιτικοί και άλλοι διακεκριμένοι που έζησαν ή διαμόρφωσαν ιστορικά συμβάντα, υπάρχουν πλήρεις κι αυθεντικοί σ' επιστολές τους. Και μόνο από τον προηγούμενο, τον 20ό αιώνα με τα "Γράμματα σ' ένα νεαρό ποιητή" αποκαλύπτεται η φρόνηση και η ψυχή του Ρίλκε: στην πολλαπλή ογκώδη αλληλογραφία του, στα γράμματα του Ζιντ και του Κλωντέλ ατόφιες οι πνευματικέ ιδιοσυγκρασίες τους, στην αλληλογραφία του Μπερνάρ Σω και της λατρευτής του ηθοποιού εξελίσσεται η ιδιότροπη σχέση τους, τόσο που έγινε μόνο αυτή - και με αυτούς μόνο ως πρόσωπα - το θεατρικό έργο "Αγαπημένε Ψεύτη" του Ζέρομ Κίλτι [...]
(από το άρθρο "Επιστολές: Μαρτυρίες ψυχών κι ένα είδος λογοτεχνίας που εκλείπει" του Κώστα Ασημακόπουλου).
Γοητεύτηκα από το κείμενο του κ. Ασημακόπουλου μα, όταν άρχισα να το σκέπτομαι περισσότερο, κατέληξα πως δεν έχει πάψει η επιστολογραφία, έχει απλώς αλλάξει μορφή: από το χαρτί και τον φάκελο με το γραμματόσημο έχουμε περάσει στο ηλεκτρονικό αρχείο, στο e-mail, στα μηνύματα κοινωνικών δικτύων, τα SMS κλπ., τα οποία από τη φύση τους είναι περισσότερο εφήμερα. Όμως ο κόσμος εξακολουθεί να γράφει και να εκφράζεται μέσω του γραπτού λόγου στην καθημερινότητά του και στις σχέσεις του. Σήμερα ίσως περισσότερο από ποτέ.
Τίποτε δεν μπορεί να ξεπεράσει τις δυνατότητες της γραφής, τις αμφισημίες ή την ακριβολογία της (κατά το δοκούν), ιδίως στις μέρες που ο κόσμος έχει πάψει να μιλά πρόσωπο με πρόσωπο είτε επειδή δεν έχει χρόνο είτε επειδή έχει επικοινωνιακές αδυναμίες είτε επειδή οι αποστάσεις μεγάλωσαν είτε... είτε... Ίσως αυτό που εξέλιπε να είναι η λογοτεχνική χροιά: οι συζητήσεις είναι πιο άτσαλες, η γλώσσα που χρησιμοποιείται πιο λαϊκή, ενώ υπάρχουν κι άλλα πρωτόφαντα θέματα όπως αυτό της λατινικοποίησης των ελληνικών χαρακτήρων με τα greeklish. Όμως ο κόσμος, όπως είπα, πάντα θα καταφεύγει στη γραφή για να εκφράζεται. Στην εποχή των υπολογιστών και του διαδικτύου, μάλιστα, ακόμη περισσότερο.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου