Ποια είναι η εσωτερική διαδικασία που οδηγεί στην υιοθέτηση του πράσινου μιμιδίου; Ας την εξετάσουμε μέσω ενός συμβόλου που γνωρίζουμε καλά: του καθρέφτη. Για αρχή, θα μπορούσαμε να πούμε «ο καθρέφτης είναι κενός». Ο καθρέφτης είναι άδειος, δεν περιλαμβάνει τίποτα δικό του, ωστόσο είναι συνέχεια γεμάτος γιατί πάντα καθρεφτίζει το τμήμα του κόσμου που βρίσκεται στο πεδίο που ορίζεται από τη δική μας οπτική γωνία. Όποια κι αν είναι η οπτική μας γωνία, βλέπουμε μέσα του πράγματα του κόσμου. Αν σταθώ απέναντί του, θα δω τον εαυτό μου.
Πέραν αυτού, ενώ είναι κενός ο καθρέφτης, το κενό του δεν μπορεί να διαπιστωθεί από τις αισθήσεις. Δεν μπορώ να βάλω το χέρι μου μέσα του όπως σε ένα άδειο κουτί. Αν προσπαθήσω να τον αγγίξω, το χέρι μου θα σκοντάψει στην επιφάνειά του. Για τις αισθήσεις μου (για την αφή και την όρασή μου) ο καθρέφτης είναι γεμάτος. Το κενό του δεν είναι το κενό που μπορούν να αντιληφθούν οι αισθήσεις μου, είναι ένα κενό μεταφυσικό.
Στο κενό του, που μπορεί να συμβολιστεί με το άπειρο, δεν ορίζει, δεν καθορίζει, δεν περιορίζει. Διακρίνει τα πράγματα του εξωτερικού κόσμου, αλλά δεν συγκρίνει. Δεν τα συγκρίνει ούτε μεταξύ τους, ούτε με τον εαυτό του. Δεν έχει προθέσεις, δεν απορρίπτει. Δέχεται τα πάντα όπως είναι. Το πρώτο βήμα που πρέπει να κατακτήσει κανείς, επομένως, είναι μια στάση ζωής όμοια με τη φύση του καθρέφτη.
Και από τη σοφία του καθρέφτη απορρέει μια δεύτερη σοφία. Η σοφία της ισοτιμίας. Την αποκτούμε τη στιγμή που αφήνουμε τα πράγματα να μπουν μέσα μας χωρίς προτίμηση και χωρίς απόρριψη, τότε δηλ. που διαπιστώνουμε ότι όλα έχουν την ίδια αξία. Το νερό, το ατσάλι, ο αέρας, το ορυκτό, ο άνθρωπος ασχέτως επιμέρους χαρακτηριστικών, όλα έχουν την ίδια χρησιμότητα και συνεργάζονται εξίσου σημαντικά για το κοσμικό γίγνεσθαι. Για το Σύμπαν όλα είναι απολύτως αναγκαία. Ένα από αυτά να λείψει, δεν πάει καλά ο κόσμος. Όταν υιοθετήσουμε μια τέτοια στάση, σε πρώτη φάση μπερδευόμαστε. Μας φαίνεται σα να βλέπουμε μια flat εικόνα, σα να πέρασε ένας οδοστρωτήρας και τα σάρωσε όλα.
Όμως μετά την ισοπέδωση που προκαλεί η σοφία της ισοτιμίας, ακολουθεί αναπόφευκτα η τρίτη σοφία: η σοφία της διάκρισης. Αποκτώ το προνόμιο να διακρίνω σωστά μόνο αφού έχω αποκτήσει τη σοφία του καθρέφτη και τοποθετώ τα πάντα μέσα μου έτσι ακριβώς όπως είναι στον κόσμο. Αποκτώ το δικαίωμα να διακρίνω, μόνο αφού βιώσω τη σοφία της ισοτιμίας και γνωρίσω ότι τα πάντα είναι εξίσου απαραίτητα μέσα στο κόσμο. Γιατί τότε η διάκρισή μου δεν είναι αξιολόγηση, δεν είναι απόρριψη ούτε προτίμηση. Δεν κάνω κάποια πράγματα καλύτερα και άλλα χειρότερα και απορριπτέα. Διακρίνω χωρίς να πονώ, χωρίς να σκοτώνω ψυχικά και έτσι κάνω τον κόσμο, που με την ισοτιμία φαινόταν ισοπεδωμένος, ανάγλυφο ξανά.
Και πού οδηγούν όλα αυτά;…
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου