13 Ιαν 2009

The Zeitgeist Movement - Συμπεράσματα

Ζητώ εκ των προτέρων συγνώμη για την έκταση της ανάρτησης.


Μπορεί η γλώσσα της επιστήμης να χαρακτηρίζεται από μεγαλύτερη σαφήνεια συγκριτικά με τις γλώσσες που χρησιμοποιούμε για τη μεταξύ μας επικοινωνία, δεδομένου ότι αν δοθεί πχ το σχέδιο ενός οχήματος σε οποιαδήποτε τεχνολογικά αναπτυγμένη κοινωνία, θα παραχθεί το ίδιο ακριβώς τελικό προϊόν, χωρίς αποκλίσεις. Αυτό δεν σημαίνει ότι η γλώσσα της τεχνολογίας μπορεί να αντικαταστήσει τη γλώσσα με την οποία επικοινωνούμε, ούτε ότι η τεχνολογία μπορεί – ή πρέπει - να αντικαταστήσει τον παράγοντα άνθρωπο.


Ας φανταστούμε προς στιγμήν μια κοινωνία όπως αυτή που μας προτείνει ο Jacque Fresco. Ποιος θα τραβήξει τη γραμμή ανάμεσα στη χρήση και την κατάχρηση - της τεχνολογίας από τη μία και της κατανάλωσης από την άλλη; Τα επιστημονικά δεδομένα, οι μετρήσεις, μας λέει. Όμως τι σημαίνει αυτό πρακτικά; Ότι αν κάποιος άνθρωπος πάσχει από κάποια πάθηση, το σύστημα θα τον βάλει αυτόματα στην ενδεδειγμένη γι' αυτή την πάθηση δίαιτα; Και πού χωράει η ελεύθερη βούληση; Αλλά όχι, εκείνος μας λέει πως όλα θα είναι διαθέσιμα σε αφθονία για όλους αδιακρίτως – όμως τι σημαίνει “όλα”; Πώς θα ικανοποιηθεί η ανάγκη της πρωτοτυπίας, της μη ομοιομορφίας, η αποφυγή του κορεσμού και της πλήξης; Πρέπει να είναι σαφές ότι ο άνθρωπος είναι το μόνο από τα ζωϊκά είδη που έχει συνείδηση της ατομικότητάς του, την οποία δεν χάνει ευκαιρία να προβάλλει και να εξυμνεί (γι' αυτό και όλοι θυμόμαστε εξέχοντα ιστορικά πρόσωπα ακόμη κι αν οι χώρες και οι εποχές είναι συγκεχυμένες), αντίθετα με τα υπόλοιπα ζώα στα οποία ο ατομικός κύκλος ταυτίζεται με τον κύκλο του είδους τους. Αυτό είναι στοιχείο της ανθρώπινης φύσης και όχι απλά της ανθρώπινης συμπεριφοράς.


Η φύση, την οποία υποτίθεται τιμά το κίνημα, λειτουργεί με διαφορετικές παραμέτρους απ' αυτές που προβλέπει για το σύστημα του Jacque Fresco. Τα ζώα έχουν έμφυτη την τάση να ορίζουν συγκεκριμένες ιδιοκτησίες – πώς ακριβώς θα γίνεται στο μέλλον αυτό με τους ανθρώπους, οι οποίοι μέχρι τώρα έχουν επιδείξει αντίστοιχη τάση; Ποιός θα ορίσει ποιοι θα κατοικήσουν τις θαλάσσιες πόλεις ή οπουδήποτε αλλού; Κι αν όλοι επιθυμούν τον ίδιο τόπο κατοικίας, ποιο θα είναι το κριτήριο επιλογής ή αποκλεισμού αντίστοιχα; Επίσης, η φύση αναγνωρίζει την ιεραρχία στις αγελαίες σχέσεις των ζώων – μάλιστα, η ιεραρχία είναι πολλές φορές κρίσιμη για την επιβίωση ενός είδους. Ο άνθρωπος, καθώς θα στερηθεί την ευθύνη και το προνόμιο της λήψης των αποφάσεων, σε τι είδους ιεραρχία θα υπαχθεί; Γιατί τι θα γίνει στην περίπτωση κάποιου που δεν θέλει βρε αδερφέ να ενταχθεί στο σύστημα αλλά θέλει να μείνει σε μια καλύβα στο δάσος αντί για τα υπερσύγχρονα κλουβιά στις υπερσύγχρονες πόλεις, ώστε να μπορεί να είναι σε πραγματική επαφή με τη φύση; Ή πιο απλά τι θα γίνει με κάποιον που δεν συμμορφώνεται πλήρως με το σύστημα; Θα υπάρχουν αντίποινα ή τιμωρίες; Και ποιος θα τις αποφασίζει, κι αυτές οι μηχανές; Και πόσο θα απέχει εν τέλει ένας κόσμος που κυβερνάται από μηχανές από μια τυραννία των μηχανών;


Έπειτα, δεν είναι η ιστορία και η παρακαταθήκη των προγόνων μας που ευθύνεται για τα δεινά του σημερινού κόσμου, αλλά οι άπειρες ερμηνείες για την εξυπηρέτηση σκοπιμοτήτων που δόθηκαν κατά καιρούς στην ιστορία και στις παραδόσεις. Το να απαξιώσουμε την ιστορία μας θα μας στερήσει ουσιαστικά τη μνήμη- και τι είναι ένας κόσμος χωρίς μνήμη; Ένας κόσμος χωρίς ταυτότητα. Την ενότητα την οποία δεν χάνει ευκαιρία να εξυμνεί ο Fresco πρέπει ως φαίνεται να κερδίσουμε με τίμημα την ταυτότητά μας.


Ας δούμε όμως και τον τελικό στόχο: την πολυπόθητη αυτοπραγμάτωση. Ποια είναι αυτή κατά τον Jaque Fresco; Η διά βίου εκπαίδευση, μας λέει, η ενασχόληση με τα εκατομμύρια διαθέσιμα χόμπι, η “διανοητική και πνευματική εξέλιξη” (intellectual and spiritual growth) – πώς τις εννοεί άραγε τη στιγμή που έχει ήδη αποκηρύξει τη φιλοσοφία και την ύπαρξη κάτι ανώτερου απ' αυτό που βιώνουμε ως καθημερινό εαυτό;


Κι αν πάμε ένα βήμα βαθύτερα θα δούμε κάτι ακόμη: οι υπερβολικές του απλουστεύσεις και το τρύπιο ιδεολογικό του κατασκεύασμα είτε παραπέμπουν σε μια αφελή πεποίθηση ότι ο άνθρωπος είναι από τη φύση του καλός είτε εμπεριέχουν δόλο γιατί αυτό που σκόπιμα μας κρύβει είναι ότι ένας κόσμος χωρίς ταυτότητα, ο οποίος έχει αποχαυνωθεί από την αφθονία και έχει παραδώσει ακόμη και την ελεύθερη βούλησή του, είναι απλώς ένας κόσμος ευκολότερα χειραγωγίσιμος.


Κι ένα έξτρα tip που μας έδωσε η τοξότισσα σχολιάζοντας τη σχετική ανάρτηση (5): αν το σύστημα βασίζεται στην αποκήρυξη του χρήματος, τότε γιατί ο Fresco καλεί σε δωρεές;


Αυτά τα ερωτήματα γεννιούνται σε μένα προσωπικά από την ανάγνωση του μανιφέστο. Πιθανώς υπάρχουν πολλά περισσότερα, ίσως να βλέπω μόνο την κορυφή του παγόβουνου. Τις ταινίες δεν τις είδα, για να είμαι ειλικρινής, αλλά έχουν πυροδοτήσει τόσες συγκρουόμενες συζητήσεις που πιστεύω ότι κι αυτές πάσχουν από παρόμοιες ανακολουθίες.


Η οποιαδήποτε νέα πρόταση για να είναι βιώσιμη και σοβαρή δεν θα πρέπει να περιέχει αντιφάσεις, θα πρέπει να είναι ολιστική και καθολική – να περιλαμβάνει όλες τις παραμέτρους και να μην υποβιβάζει τον άνθρωπο με κανέναν τρόπο. Αυτά είχα να πω προσωπικά κι ευχαριστώ για την υπομονή σας.

21 σχόλια:

Christina Linardaki είπε...

Η σχετική συζήτηση στο ελληνικό φόρουμ του Zeitgeist:

http://www.zeitgeistgreece.anywherelse.com/viewtopic.php?f=2&t=24&p=728#p728

Ανώνυμος είπε...

Σας ευχαριστω, αγαπητη Cleareaching, για την αναλυση σας και τα σχολια σας για το θεμα. Ενδιαφεροντα και πολυ κατατοπιστικα.

Ανώνυμος είπε...

Καλή ανάλυση και σχόλια. Συνολικά, μπράβο cleareaching!
Επί της ουσίας: Σπάνια βλέπει κανείς τόσες αφέλειες ειπωμένες με τόση πόζα.

Ανώνυμος είπε...

Εννοώ τα λόγια του Fresco, έτσι;
[Για να μην έχουμε παρεξηγήσεις!]

Christina Linardaki είπε...

Ευχαριστώ πολύ αγαπητοί ανώνυμε (γιατί τόση πολλή ανωνυμία όμως;) και aerosol (λες να γινόταν παρεξήγηση μετά από τέτοιο "μπράβο"; χα χα χα!).

Η ανάλυση δεν ήταν τόσο σύνθετη όσο θα ήθελα και κρίνω αρνητικά τον εαυτό μου που παρασύρθηκα σε χαρακτηρισμούς, αλλά ήταν η απογοήτευσή μου μάλλον που μιλούσε (πάντα θέλω να βρεθεί μια νέα, ολοκληρωμένη ιδέα για έναν πιο ανθρώπινο τρόπο ύπαρξης και συνύπαρξης). Το τελικό συμπέρασμά μου πάντως ελπίζω ότι υπήρξε σαφές: το Zeitgeist, ελλείψει ικανοποιητικής τεκμηρίωσης, είναι ανεφάρμοστο έτσι όπως προτείνεται.

Το θέμα της... πόζας (σούπερ λέξη, φίλτατε aerosol) είναι βέβαια μια άλλη ιστορία.

η Τοξότισσα είπε...

To θέμα της πόζας, είναι φίλοι μου cleareaching & aerosol, που έχουν υιοθετήσει αρκετοί ενθουσιώδεις υποστηρικτές, που δίχως να "χάσουν χρόνο" μελετώντας καλύτερα (σημείο-σημείο) τι λέει ο Φρέσκο (βασικός δημιουργός του Ζ, πέρα από το μονόδρομο VP που υποστηρίζεται μέσω του Ζ) χλευάζουν όποιον το κάνει... και δεν είναι "δημιουργικότερος" οργανώνοντας παρουσιάσεις και events π.χ....

Για μένα είναι πολύ λυπηρό το ζήτημα. Δεν μπορεί πάνω σε ανωριμότητα και αφέλεια να χτίσεις κάτι καλύτερο...

Σίγουρα για να αναλύσει κανείς σε βάθος και εκτεταμένα την όλη πρόταση, θα βρισκόταν στη θέση να γράφει μια εξίσου, αν όχι εκτενέστερη εργασία σχετικά. Και αλήθεια για ποιόν?

Cleareaching μου, θεωρώ πως το ζουμί περιλαμβάνεται στην περιεκτικότατη ανάλυση που ήδη έκανες. Αν έκανες και χαρακτηρισμούς, αυτό δεν στερεί την ανάλυση σου από κάτι -παρόλο που αντιλαμβάνομαι πως θα ήθελες να μείνεις πιο αντικειμενική-, ίσια-ίσα περιλαμβάνει την ενδότερη φωνή (συναίσθημα/διαίσθηση), πράγμα που θεωρώ πιο ολοκληρωμένο ως τρόπο προσέγγυσης.

Να' στε πάντα καλά

Christina Linardaki είπε...

Εγώ ευχαριστώ για τη συμβολή σου, καλή μου Τοξότισσα. Όσο για το "αλήθεια για ποιον" έχεις πράγματι δίκιο... Τουλάχιστον είχαμε την ευκαιρία να διαπιστώσουμε (για άλλη μια φορά, δυστυχώς) ότι τα σαθρά θεμέλια είναι που ευθύνονται για όλα τα δεινά μας (τα τωρινά μόνο ελπίζω - ας αλλάξει επιτέλους κάτι στο μέλλον, έχουμε και παιδάκια!).

Ανώνυμος είπε...

Για να μη μείνω μόνο στην... ξινίλα της άποψής μου, θα προσθέσω πως δεν είναι άχρηστα τέτοια πονήματα.
Τουλάχιστον θέτουν ερωτηματικά, γεννούν συζητήσεις.
Πραγματικά, δεν προσφέρουν καλά θεμέλια και δημιουργούν "πιστούς". Βοηθούν, πάντως, να μένουν στο προσκήνιο (και στη μνήμη πολλών) μερικά φλέγοντα προβλήματα.

Christina Linardaki είπε...

Προσωπικά πάλι πιστεύω ότι τέτοια πονήματα είναι επικίνδυνα. Μολονότι κινητοποιούν κάποιους ανθρώπους, τους κινητοποιούν προς λάθος κατεύθυνση και τους εφησυχάζουν πως κάτι κάνουν, όταν στην πράξη δεν κάνουν τίποτε ή τουλάχιστον τίποτε σωστό...

η Τοξότισσα είπε...

Θα συμφωνίσω απόλυτα μαζί σου καλή μου! Είναι επικύνδινα...

Και εξηγούμε, δεν είπαν κάτι που δεν ξέραμε. Πάτησαν πάνω σε πράγματα λίγο-πολύ γνωστά, τα παρουσίασαν σε δύο έξυπνα στημένα βιντεάκια χρησιμοποιόντας δόσεις αλήθειας για να οδηγήσουν "με το γάντι" στο μεγαλύτερο ψέμα... (αυτό λέγεται και προπαγάνδα... μήπως?)

Χρησιμοποίησαν τη λαΙκή δυσαρέσκεια και την επιθυμία που υπάρχει διάχυτη για κάτι καλύτερο, για να την εκτονώσουν στην επιθυμητή γι΄αυτούς κατεύθηνση...

Καπελώνουν τη σκέψη, με μια παμπάλαια μέθοδο, γιατί ο κόσμος ήδη ξεσηκώνεται...

Αλλά η "κίνηση" Ζ, δεν θα είναι αυτό που θέλει...

Ευτυχώς που δεν είναι πολλοί που καταπίνουν αμάσιτη την τροφή...
όμως οι υπόλοιποι μπορεί να γίνουν και "επικύνδινοι"... με την αφέλεια τους -αν λάβει διαστάσεις...

Παρατήρησα πως υπάρχει μια πολύ ζεστή συζήτηση για το πέρασμα στην άμεση Δημοκρατία. όσοι αναζητάμε ένα καλύτερο αύριο... θαρρώ πως μπορούμε να αφιερώσουμε το χρόνο μας μελετώντας κάτι τέτοιο, σαν εφικτή και κυρίως αναίμακτη μετάβαση για ένα καλύτερο αύριο - παρά στα μηχανηστικά τερατουργήματα του Φρέσκο...

που εν γνώσει του μπορεί να χρειαστεί να περάσουμε και από "γενική κατάρευση" ή πόλεμο για να εφαρμοστούν...(αν)

Η μόνη θαρρώ ανθρώπινη προοπτική, δίχως να ντροπιάζει τον άνθρωπο και δίχως να του στερεί την ταυτότητα, την ιστορία και τη φιλοσοφία του (ως άτομο ή εθνότητα) είναι η αποκατάσταση της Δημοκρατίας... στηριζόμενη στο μεγαλείο της ανθρώπινης νόησης και κατανόησης...

Αυτό θα μπορούσε να είναι το άλμα μας έξω από το βούρκο...

Ευχαριστώ

η Τοξότισσα είπε...

Επειδή δεν θα ήθελα να περαξηγηθώ, δεν εννοώ, πως οι παραγωγοί της ταινίας έχουν το στόχο να παραπλανήσουν, πως υπάρχει δόλος -παρά τον τρόπο παρουσίασης που σχολιάζεται και επικρίνεται-δεν θα σταθώ σε αυτό...

θέλω να πιστεύω πως θέλουν πραγματικά να αφυπνήσουν

Τπ πρόβλημα είναι πως προτείνουν μια λύση τρομερά ακριβή, τρομερά μακροπρόθεση, η οποία μπορεί να καταλήξει σε λάθος χέρια και να γίνει άλλο ένα τερατούργημα...
π.χ. οι ιδέες του Μαρξ στα χέρια ενός Στάλιν...

Προτείνουν μια πολύ "ακριβή-μεγαλεπύβολη" ιδέα... για κάποτε στο μέλλον ίσως...

ενώ ο κόσμος θέλει να προλάβει να δει αυτό τον άλλο κόσμο, έστω και με μικρότερα βήματα, να υλοποιείται...

Αφυπνηστικές ως ένα σημείο ναι-οκ
αλλά δεν είναι η λύση στο πρότζεκτ Αφροδίτη...

Christina Linardaki είπε...

Μα για τι είδους αφύπνιση μιλάμε; Είναι αφυπνισμένοι όλοι αυτοί οι άνθρωποι που ετοιμάζονται ολοταχώς να χτίσουν το μέλλον στα θεμέλια δύο λανθασμένων ιδεών που προβλήθηκαν από μια ταινία, χωρίς να αναρωτιούνται για τα στοιχειώδη και αποπέμποντας όποιον προσπαθεί να τους προειδοποιήσει σχετικά; Μα είναι γελοίο.

Όπως και να'χει, επειδή στη δουλειά μου είμαι περιτριγυρισμένη από οικονομολόγους (αρκετούς από τους οποίους καθηγητές πανεπιστημίων), έκανα ήδη μια έρευνα για το θέμα της resource-based economy και ανακάλυψα πολύ ενδιαφέροντα πράγματα, τα οποία σκοπεύω να παραθέσω όσο συντομότερα μπορέσω σε νέα μου ανάρτηση. Υπομονή.

η Τοξότισσα είπε...

Θα περιμένω με υπομονή, τα στοιχεία των οικονομολόγων...

Ωστόσο να διευκρινίσω: το κομμάτι "αφύπνιση" -και πάλι αμφιλεγόμενης ποιότητας- έχει να κάνει με τις ταινίες και μόνο, οι οποίες έθιγαν κάποιες παραμέτρους του Συστήματος, που μπορεί για πολλούς να ήταν άγνωστες, μόνο στη 2η και σε μικρή διάρκεια, προβλήθηκε η παράμετρος "λύση" με την παρουσίαση του Venus Project, από τον Φρέσκο...

Όσο για τα "νεώτερα" από το "μέτωπο" του κινήματος Ζ... τρέχουν ολοταχώς να οργανώσουν εκδήλωση για τις 9 του Μάρτη, που είναι η παγκόσμια ημέρα τους... παρόλο που υπάρχει έντονη κριτική.

Επιπλέον διαβάζω από καιρό τη Θεωρία του Υδροχόου, του Π.Τραϊανού (υπάρχει ολόκληρη η εργασία του περί τις 1500 σελ. στο ιντερνετ- λινκ έχει στο μπλογκ μου) η οποία στο 4ο κεφάλαιο, του 1ου τόμου, δίνει πολύ πιο πρακτικές λύσεις για τη μετάβαση σε μια ιδανική κοινωνία...

Αν βρεις το χρόνο,να το μελετήσεις, πολύ θα ΄θελα να συζητήσουμε πάνω σε αυτό...

Με εκτίμηση & αγάπη
Βίκυ

Christina Linardaki είπε...

Ευχαριστώ πολύ Βίκυ μου, συγνώμη που εξαφανίστηκα, αλλά είχα μια ίωση. Ελπίζω να βρω χρόνο σύντομα για όλα.

Με αγάπη,
Χ.

η Τοξότισσα είπε...

Περαστικούλια καλή μου

γερή και δυνατή τώρα?

libero είπε...

Οι 2 ταυτόχρονες αναρτήσεις δείχνουν πως είναι μια χαρά τώρα η Unseen :)

Εσύ όμως θα 'πρεπε να ντρέπεσαι που δεν ξέρεις πότε είναι Η! ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ Μέρα ZEITGEIST!

:D

Christina Linardaki είπε...

Μια χαρά είμαι τώρα, ευχαριστώ καλή μου Τοξότισσα.

Παλιέ μου φίλε libero κι εσύ εδώ; Χαίρομαι πολύ που σε βλέπω!!!

libero είπε...

Σας παρακολουθώ, ασχέτως αν δεν σχολιάζω :)

η Τοξότισσα είπε...

Έλα καλέ και δεν ξέρω με τελίτσες να κάνω τη φατσούλα που κοκκινίζει από ντροπή... :)

Δεν ήταν εσκεμμένη η... "παραπληροφόρηση" πάντως :)

Οκ είναι στις 15 του Μάρτη, Λίμπερο...
όχι τίποτε άλλο, μη θελήσεις να πας και βρεθείς 6 μέρες να περιμένεις μόνος σου... :D

Ανώνυμος είπε...

Η ταινια περι θρησκειων ανατραπηκε οπως φανηκε απο καποιους ειδικους (εμενα ειλικρινα προσωπικα με αφηνει αδιαφορο εαν ηταν ή δεν ηταν ψεματα...ομως ειναι ενα στοιχειο που δειχνει για την ποιοτητα των ατομων). Η ταινια Addendum ομως ειπε πολλες αληθειες, ΑΛΛΑ ΓΙΑ ΝΑ ΜΑΣ ΠΑΡΑΠΛΑΝΗΣΕΙ....το κινημα zeitgeistmovement ειναι η ΤΕΛΕΙΑ ΠΡΟΠΑΓΑΝΔΑ (Ο ΔΟΥΡΕΙΟΣ ΙΠΠΟΣ)ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΠΟΙΗΣΗ ΣΕ ΟΛΟ ΤΗΣ ΤΟ ΜΕΓΑΛΕΙΟ .....ειναι αυτο που θελουν οι Τραπεζιτες, το παγκοσμιο νομισματικο συτσημα, οι Βιομηχανοι και αρκετοι πολιτικοι....
http://video.google.com/videoplay?docid=449294564876413449

Christina Linardaki είπε...

Ευχαριστώ για το video.

Κι εγώ πολύ φοβάμαι πως τελικά το Zeitgeist movement είναι ακριβώς ένας δούρειος ίππος. Και πολύ φοβάμαι πως και η οικονομική κρίση που έχει ξεσπάσει είναι κατευθυνόμενη από τα ίδια συμφέροντα που υποκινούν την παγκοσμιοποίηση: μιας πρώτης τάξεως αφορμή για τον προσανατολισμό του κόσμου προς τη νέα επιθυμητή κατεύθυνση.