2 Ιουλ 2011

Ψυχή

Δεν ξέρω αν υπάρχει αυτό που λέμε ψυχή, αλλά αν υπάρχει, προτιμώ να σκέφτομαι ότι είμαι εγώ μέσα της και όχι αυτή μέσα μου. Θέλω να πιστεύω ότι είναι κάτι οικουμενικό, παγκόσμιο, κάτι που αφορά όλες τις εκδηλώσεις της ζωής. Είμαι κι εγώ ένα κομμάτι του, με τη διαφορά ότι ο τρόπος που είμαι φτιαγμένη δεν μου επιτρέπει να έχω διαρκώς αντίληψη του συνόλου, αντίθετα: είμαι φτιαγμένη να εσωτερικεύω διαρκώς τον κόσμο και να τον αποσυνθέτω/ανασυνθέτω ανάλογα με τη μνήμη και τη φαντασία μου. Η προσοχή μου είναι διαρκώς στραμμένη εντός, στα τεκταινόμενα μέσα μου, χωρίς να μπορεί να αναπαυθεί ώστε να μου επιτρέψει την ελάχιστη εξωστρέφεια, να μου επιτρέψει δηλαδή να αντιληφθώ τον εαυτό μου σαν το κομμάτι ενός μεγαλύτερου συνόλου. Χρειάζεται η δραστική διεύρυνση της αντίληψής μου για να μπορέσω να υπερβώ τον αυτόματο τρόπο που λειτουργώ.

Εάν, όμως, καταφέρω να κοιτάξω έξω από μένα, πραγματικά και ειλικρινά, άραγε τι θα δω; Εάν μπορέσω να δω καθαρά, θα δω πάλι τον εαυτό μου. Όπου και να κοιτάξω, το μόνο που θα δω είναι οι ερμηνείες μου για τα πράγματα. Κοιτώ τους φίλους μου και βλέπω την ερμηνεία μου για κείνους. Κοιτώ την προϊσταμένη μου και βλέπω την ερμηνεία μου για κείνη. Κοιτώ τον άντρα μου και βλέπω τα συναισθήματά μου για κείνον. Και ούτω καθεξής. Παντού γύρω μου βρίσκονται καθρέφτες που αντανακλούν αυτά που σκέφτομαι και νιώθω.

Τι είμαι λοιπόν; Είμαι ό,τι σκέφτομαι; Είμαι ό,τι νιώθω; Οι σκέψεις και τα συναισθήματα έρχονται και φεύγουν. Αναδύονται στον ορίζοντα της συνείδησης μου για μια-δυο φευγαλέες στιγμές και μετά αλλάζουν. Θα εξακολουθήσουν να υπάρχουν ακόμη κι αν κάποιος διαγράψει τη μνήμη μου και παραμορφώσει τη φαντασία μου. Είναι ανεξάρτητα από την ενσυνείδητη βούλησή μου. Μπορώ πάντα να τα δω, όμως, και αφού μπορώ να τα δω, δεν είναι δυνατόν να είναι εγώ. Εγώ πρέπει να είμαι κάτι άλλο. Αλλά τι; Ακόμη κι αν κάποιος διαγράψει τη μνήμη μου και παραμορφώσει τη φαντασία μου και δεν έχω πια κάποια ταυτότητα να συνδέσω με την αίσθηση του εγώ μέσα μου (η Χριστίνα, η μεταφράστρια, η μητέρα, η μπλόγκερ κλπ), θα εξακολουθήσουν να υπάρχουν σκέψεις και συναισθήματα καθώς και κάποιος που τα βλέπει.

Κι αν δεν είμαι οι σκέψεις και τα συναισθήματα, τότε πρέπει να είμαι αυτός που τα βλέπει. Στην πραγματικότητα, δεν είναι απλά κάποιος που τα βλέπει. Είναι κάποιος ή κάτι μέσα στο(ν) οποίο οι σκέψεις και τα συναισθήματα συμβαίνουν. Είναι ο απέραντος χώρος, η παγκόσμια ψυχή, μέσα στην οποία το εγώ μου συμβαίνει και αυτό – επειδή ο εγκέφαλός μου έχει ενσωματωμένη στο σύστημά του μια λειτουργία που μιλά μέσα στο κεφάλι μου χρησιμοποιώντας το πρώτο ενικό και επειδή η στροφή της προσοχής μου προς τα εντός γίνεται αυτόματα. Μόνο που αυτό το «εγώ» μέσα στο κεφάλι μου δεν είναι παρά ένας καθρέφτης και μια αντανάκλαση.

Οπότε τι είμαι; Είμαι κάτι που καθρεφτίζεται στο άπειρο. Και νιώθω ότι μόνο αυτό υπάρχει. Ένα κάτι που καθρεφτίζεται στο άπειρο, ένα κάτι χωρίς όνομα, χωρίς ταυτότητα, ένα πράγμα που επιτρέπει να γίνονται τα πάντα χωρίς να επιθυμεί να τα αλλάξει. Κι αυτή είναι η ελευθερία του. Αλλά μήπως αυτός δεν είναι και ο ορισμός της αγάπης;

14 σχόλια:

markos είπε...

Η ψυχή ή πνεύμα , είναι λειτουργία του εγκεφάλου.
Οταν σταματήσει, σταματάει και η ύπαρξη του πνεύματος.
Μην ψάχνεις άδικα..

libero είπε...

Πω-πω, τι μπέρδεμα είναι αυτό.

Constantinos Prokopiou είπε...

«Μόνον όταν ο νους είναι εντελώς σιωπηλός, όχι μόνον στο επιφανειακό του επίπεδο, αλλά βασικά, πέρα για πέρα, και στα επιφανειακά και στα βαθύτερα στρώματα της συνείδησης – μόνο τότε μπορεί να γεννηθεί το άγνωστο. Το άγνωστο δεν είναι κάτι που μπορεί ο νους να το δοκιμάσει. Το μόνο πράγμα που μπορεί να δοκιμάσει είναι η σιωπή, τίποτα άλλο από την σιωπή. Αν ο νους δοκιμάσει οτιδήποτε άλλο, εκτός από την σιωπή, τότε προβάλλει απλώς τις ίδιες του τις επιθυμίες, και ένας τέτοιος νους δεν είναι σιωπηλός. Εφόσον ο νους δεν είναι σιωπηλός, εφόσον η σκέψη υπό οποιαδήποτε μορφή, είτε ενσυνείδητη, είτε ασυνείδητη, βρίσκεται σε κίνηση, δεν μπορεί να υπάρξει σιωπή. Η σιωπή είναι η ελευθερία από το παρελθόν, από τις γνώσεις, από την συνειδητή και από την ασυνείδητη μνήμη. Όταν ο νους είναι απολύτως σιωπηλός, όταν δεν βρίσκεται σε χρήση, όταν υπάρχει η σιωπή που δεν είναι προϊόν προσπάθειας, τότε μόνο μπορεί το Άχρονο, το Αιώνιο, να γεννηθεί»
Αυτό το είπε ο Τζιντού Κρισναμούρτι το 1954… και νομίζω αγαπητή απαντά σε όλα τα ερωτήματά σας, είτε είναι πραγματικά, (εφόσον «ψάχνετε ακόμη»), είτε είναι απλώς ρητορικά (γιατί «υποπτεύομαι» ότι ήδη γνωρίζετε την απάντηση σε όλα αυτά τα ερωτήματα)…
Ο Θεός (που Είναι ο Απεριόριστος Εαυτός πίσω από τον χρόνο και τον χώρο, στην «σιωπή» της ύπαρξης… Κοινός για όλα τα όντα) να σας έχει καλά…
Κωνσταντίνος Προκοπίου http://wholemind8.blogspot.com/

Christina Linardaki είπε...

@ markos

Δεν ψάχνω να βρω απαντήσεις με βάση επιστημονικά δεδομένα, αγαπητέ μου φίλε. Τα γνωρίζω τα δεδομένα και συμφωνώ μαζί τους σε μεγάλο βαθμό. Αντίθετα, προσπαθώ συνειδητά προς την αντίθετη κατεύθυνση, να βρω δηλ. την πίστη στο υπερβατικό την οποία έχω χάσει τα τελευταία λίγα χρόνια. Η ανάρτηση αυτή είναι η σύνοψη της καλύτερής μου προσπάθειας...

Christina Linardaki είπε...

@ libero

Προσπάθησα να το κάνω όσο πιο κατανοητό μπορούσα, αλλά επειδή μιλάμε για πράγματα που δεν εκφράζονται τόσο καλά με λόγια, το αποτέλεσμα είναι μάλλον… αναποτελεσματικό.

Christina Linardaki είπε...

@ Κωνσταντίνος

Ευχαριστώ πολύ για την αναφορά στον Κρισναμούρτι. Είμαι όμως πεπεισμένη ότι ο νους είναι αδύνατο να μείνει σιωπηλός. Ακόμη και στους διαλογισμούς και τις συναφείς ασκήσεις, υπάρχει συγκέντρωση σε ένα πράγμα, σε κάτι, άρα υπάρχει έστω μία σκέψη από την οποία κρατιέται ο νους. Κι αν κάποιος θεωρεί ότι έχει καταφέρει τη σιωπή, νομίζω ότι απλά δεν έχει εποπτεία των ασυνείδητων σκέψεών του.

Αυτό είναι απόλυτα φυσιολογικό και συμβαίνει επειδή οι σκέψεις δεν είναι αποτέλεσμα της βούλησής μας και επειδή η προσοχή μας στρέφεται αυτόματα προς τα κάτι πάντα. Η κίνηση της προσοχής και η συνακόλουθη κίνηση της σκέψης είναι όπως ο χτύπος της καρδιάς ή η αναπνοή μας, δεν τα ελέγχουμε. Για μένα το ζητούμενο είναι να συμβαίνει η κίνηση χωρίς να με αποσπά, να κρατώ δηλ. προσηλωμένο τον νου μου εκεί που θέλω με τις σκέψεις να συνεχίζουν τη ροή τους χωρίς να με περισπούν, σαν την τηλεόραση που έχουμε ανοικτή χωρίς να προσέχουμε τι λέει.

Κι εγώ εύχομαι να είσαι πάντα καλά μέσα σ’ αυτόν τον αιώνιο χώρο του οποίου είμαστε όλοι κομμάτι… Και συγχαρητήρια για το μπλογκ σου, πολύ ενδιαφέρον, θα το επισκέπτομαι.

ΑΙΘΗΡ είπε...

"Για μένα το ζητούμενο είναι να συμβαίνει η κίνηση χωρίς να με αποσπά, να κρατώ δηλ. προσηλωμένο τον νου μου εκεί που θέλω με τις σκέψεις να συνεχίζουν τη ροή τους χωρίς να με περισπούν, σαν την τηλεόραση που έχουμε ανοικτή χωρίς να προσέχουμε τι λέει".
Αυτό το τελευταίο νομίζω κι εγώ ότι είναι το ζητούμενο, οι σκέψεις ούτως ή άλλως υπάρχουν, ανεξάρτητα από τη δική μας θέληση. Επιπλέον, προσωπικά δεν πιστεύω ότι η ψυχή είναι λειτουργία του εγκεφάλου. Άλλωστε, τι πραγματικά ξέρουμε τόσο για τον εγκέφαλο όσο και για αυτό που ονομάζουμε ψυχή; Τα δεδομένα διαρκώς μεταβάλλονται και μας ξεπερνούν, οπότε τα όποια συμπεράσματα δεν μπορούν παρά να είναι εφήμερα...

Christina Linardaki είπε...

Το επιστημονικό μοντέλο, πάντως, εξηγεί τα πάντα. Τα συναισθήματα είναι η έκκριση ορμονών και αποτέλεσμα πολύπλοκων χημικών συνδέσεων, οι σκέψεις προκύπτουν από τη συνεργασία των νευρώνων και όλα επισυμβαίνουν πρώτα στον εγκέφαλο και στη συνέχεια, διαμέσου του νευρικού συστήματος, στο υπόλοιπο σώμα. Πώς προκύπτουν τώρα οι σκέψεις και τα συναισθήματα; Ακολουθούν συγκεκριμένα μοτίβα, με λογαριθμική σχεδόν ακρίβεια - γι' αυτό και μια συνήθεια είναι τόσο δύσκολο να διακοπεί και γι' αυτό η σκέψη μας έχει κυκλική συμπεριφορά. Όσο για τις προδιαθέσεις μας, αυτές υπάρχουν στο DNA μας και καθορίζονται από τους προγόνους.

Όσο με αφορά, είναι μια πλήρης εξήγηση που με ικανοποιεί. Νόμιζα ότι δεν χρειαζόμουν κάτι περισσότερο. Αλλά κάποια καλή μου φίλη, Δώρα τη λένε :D, μού θύμισε πρόσφατα πόσο σημαντικό είναι το υπερβατικό στοιχείο στη ζωή μας και τώρα προσπαθώ να το συμπεριλάβω στη δική μου ξανά...

Ανώνυμος είπε...

αμηχανια ψαλτου.....βηξ....

Christina Linardaki είπε...

Τουλάχιστον ζει ο ψάλτης...

ΑΙΘΗΡ είπε...

To επιστημονικό μοντέλο, βεβαίως, έχει εδραιωθεί κυρίως από τη νευροψυχολογία, μια επιστήμη της οποίας τα πορίσματα και η μεθοδολογία αμφισβητούνται έντονα ακόμα και σήμερα. Έπειτα, δεν ξεχνώ ποτέ τον καρδιοχειρουργό στον οποίο πρόσφερα γλυκό κάποιο περασμένο Πάσχα και μου απάντησε κοκκινίζοντας: "Ξέρω ότι θα σου φανεί περίεργο, αλλά νηστεύω"! Και λίγες ώρες πριν, σε ένα χειρουργικό κρεβάτι, κρατούσε σαν μικρός θεός την καρδιά κάποιου ασθενή στα χέρια του! Όχι, δεν τα γνωρίζουμε όλα ακόμα...

Christina Linardaki είπε...

Αυτό είναι αλήθεια...

Constantinos Prokopiou είπε...

Η «ΣΙΩΠΗ ΤΗΣ ΥΠΑΡΞΗΣ», η «Σιωπή του Νου» (στην οποία αναφέρεται ο Τζιντού Κρισναμούρτι), αφορά «εμάς», όχι την κίνηση έξω που ρέει ανεξάρτητα…
Η «Σιωπή του Νου» δεν έχει καμία σχέση με τον «έλεγχο», με διαλογιστικές δραστηριότητες, με «προσπάθεια», με «συγκέντρωση σε κάτι» (όλα αυτά είναι σκέψη)..
Όταν υπάρχει ΑΛΗΘΙΝΗ ΣΙΩΠΗ ΤΗΣ ΥΠΑΡΞΗΣ, όχι μόνο επιφανειακά (στην ψυχοσωματική δραστηριότητα) αλλά και βαθύτερα (σε αυτό που ονομάζουν οι ψυχολόγοι «ατομικό ασυνείδητο»), και ακόμα πιο βαθιά (σε αυτό που ονομάζουν οι ψυχολόγοι, σαν τον Καρλ Γιούγκ, «ομαδικό ασυνείδητο»), και ακόμα πιο βαθιά (σε αυτό που ονομάζουν οι ψυχολόγοι, σαν τον Ρίτσαρντ Μπακ, «κοσμική συνείδηση» ή σαν τον Έριχ Φρομ «κοσμικό ασυνείδητο»)… ΤΟΤΕ ΜΟΝΟ υπάρχει ΑΛΗΘΙΝΗ ΕΠΙΓΝΩΣΗ, «Θέαση χωρίς θεατή»… Τότε «ΒΕΠΟΥΜΕ» πλήρως την πραγματικότητα, χωρίς να «ανακατευόμαστε» σε αυτή… («σαν την τηλεόραση που έχουμε ανοιχτή χωρίς να προσέχουμε τι λέει»…)…
Ασφαλώς, όλα αυτά χρειάζεται να γίνουν… αλλά δεν πρέπει να πέφτουμε στην παγίδα του «ΠΩΣ»… γιατί κι αυτό είναι μέσα στο χώρο της σκέψης… ΑΡΑ;
Κωνσταντίνος Προκοπίου

Christina Linardaki είπε...

Άρα;

Δεν χρειάζεται να γίνουν όλα αυτά και δεν χρειάζεται να κάνουμε κάτι. Έχουν ήδη γίνει όλα και εμείς ήδη είμαστε σιωπή. Αυτό που χρειάζεται είναι να μπορέσουμε να το αντιληφθούμε. Πώς; Εγώ το καταφέρνω ρωτώντας απαλά (το μυστικό είναι απαλά): "Ποιος είναι αυτός που βλέπει όλα αυτά;" δηλ. τις σκέψεις κτλ τεκταινόμενα μέσα μου. Όταν κοιτάξω να δω ποιος είναι αυτός, δεν βλέπω τίποτα. Δεν υπάρχει τίποτα πέρα από τον αιώνιο χώρο στον οποίο συμβαίνουν όλα και ο οποίος είναι επίγνωση.

Το θέμα λοιπόν είναι να απεμπλακούμε από την ανάγκη να τα παίρνουμε όλα προσωπικά. Η ζωή μάς συμβαίνει, όσο κι αν θέλουμε να πιστεύουμε ότι τη δημιουργούμε. Πρέπει λοιπόν να την αντιμετωπίζουμε με ουδέτερη διάθεση.

Καλημέρα.