Όπως η ουδέτερη διάθεση, για την οποία είχα γράψει σε παλιότερη ανάρτησή μου, έτσι και οι ελληνικές εγκλίσεις μπορούν να αποκαλύψουν ενδιαφέροντα πράγματα. Σκεφτόμουν, για παράδειγμα, πως υπάρχουν άνθρωποι που εκφράζονται στην οριστική έγκλιση: θέλω, κάνω, δείχνω, κλπ. Στην οριστική έγκλιση εκφράζεται αυτό που συμβαίνει στην πραγματικότητα. Όπως λέει και το όνομά της, η έγκλιση αυτή προσδιορίζει και καθορίζει, ενίοτε ορίζει τα πράγματα.
Άλλοι άνθρωποι εκφράζονται στην υποτακτική έγκλιση: θα ήθελα, να δείξω, να έκανα. Η υποτακτική έγκλιση συνδυάζεται αρμονικά με λέξεις «ευγενείας»: παρακαλώ, ευχαριστώ κλπ. Όπως λέει και το όνομά της, η υποτακτική δηλώνει υποταγή (λόγω ευγένειας ή και για άλλους λόγους). Δεν είναι κατηγορηματική όπως η οριστική.
Τέλος, υπάρχουν άνθρωποι που εκφράζονται στην προστακτική: φέρε, δώσε, κάνε. Παρ’ ότι δεν είναι τίποτε περισσότερο από έναν τρόπο έκφρασης, μάλλον οι εκφραστές του δεν γίνονται πολύ δημοφιλείς, αν υιοθετούν συνέχεια το συγκεκριμένο τόνο.
6 σχόλια:
Μα και η οριστική μπορεί να είναι ευγενική: Ψάχνω ένα κόκκινο μπουφάν. Έχετε κάτι να μου δείξετε παρακαλώ;
Πες καλύτερα ότι προσπαθείς να αμβλύνεις τώρα τις εντυπώσεις... :D
Η διαφοροποίηση των εγκλίσεων αποκτά τη πραγματική της διάσταση με ρήματα που εκφράζουν θέληση, προσδοκία ή κάποιας μορφής επιθυμία.
Ουσιαστικά, ολοι επιδιώκουμε τη πραγματοποίηση των επιθυμιών μας. Το πόσο έντονα και εγωιστικά όμως το επιδιώκουμε/απαιτούμε είναι αυτό που θα καθορίσει τελικά το αν θα απευθυνθούμε στο συνομιλητή μας υπό τύπον παράκλησης/προτροπής/αποτροπής (υποτακτική) ή προσταγής/εντολής/απαγόρευσης (προστακτική).
Η δε συγκεκριμένη εκφορά του λόγου είναι που θα δώσει τελικά και το μέτρο της παιδείας και της προσωπικότητας του ομιλητή.
Είδες όμως πώς μπορεί να περάσει σχεδόν απαρατήρητο το γιατί ενοχλούμαστε από τον τόνο κάποιου ή γιατί υιοθετούμε έναν συγκεκριμένο τόνο;
Μου το επισήμαναν πρόσφατα και το βρίσκω σχετικό.
Η οριστική μπορεί να είναι πολύ πιο …προστακτική από την προστακτική.
Για παράδειγμα … θέλεις να …πείσεις τον μικρό ότι είναι ώρα να πάει επιτέλους για ύπνο. Όταν το προστακτικό «πήγαινε για ύπνο!» δεν αρκεί, ακολουθεί το οριστικό και γι αυτό πολύ πιο προστακτικό «πηγαίνεις για ύπνο!» ή το σκέτο ουσιαστικό και ακόμη πιο πιο προστακτικό «ύπνο!». Παραδείγματα άλλα θα βρεις φαντάζομαι πολλά.;)
Αυτό ακριβώς ήθελα να πω κι εγώ, φίλε άλληλε. Χαίρομαι που βλέπω ότι επέστρεψες στη μπλογκόσφαιρα δυναμικά!
Δημοσίευση σχολίου