Live and let live

Ο γιος μου πηγαίνει σε δημόσιο σχολείο. Λίγο τα στενά οικονομικά, λίγο ο φόβος να μη γίνει ψηλομύτης, πολύ η πίστη ότι πρέπει να συνεχίσει να υφίσταται δωρεάν παιδεία πάση θυσία, μας έκαναν να αποφύγουμε τα ιδιωτικά.

Το σχολείο της γειτονιάς μας λοιπόν είναι ένα από τα 800 που εφέτος εφάρμοσαν το διευρυμένο ημερήσιο εκπαιδευτικό πρόγραμμα. Έτσι, όλες οι τάξεις σχολούν στις 14.00 και στο πρόγραμμα έχουν ενταχθεί νέα μαθήματα, όπως αγγλικά, υπολογιστές, θεατρική αγωγή και «φιλαναγνωσία» (νέα λέξη!). Δεν είμαι καθόλου σίγουρη ότι στο τέλος της χρονιάς, ως αποτέλεσμα της «φιλαναγνωσίας», ο Γιάννης θα ξέρει να μου πει τρεις Έλληνες ποιητές και έναν ξένο, επειδή έχω σταματήσει να τρέφω αυταπάτες. Το ζήτημα της πνευματικής καλλιέργειας θα έχει εξαντληθεί πολύ πιο νωρίς. Όσο για τους υπολογιστές, ακόμη ετοιμάζεται η αίθουσα και γι’ αυτό το μόνο που κάνουν τα παιδάκια είναι να χρωματίζουν έτοιμες ζωγραφιές με λεζάντες τύπου «αυτό το λένε ποντίκι», «αυτό οθόνη» και το άλλο εκεί πέρα «πληκτρολόγιο». Βεβαίως, ο Γιάννης ξέρει ήδη να μπαίνει μόνος στην ιστοσελίδα του φροντιστηρίου αγγλικών του στο ίντερνετ για να δει τι διάβασμα έχει και για να κάνει τις ασκήσεις του online. Και φυσικά δεν είναι μόνο ο Γιάννης που τα ξέρει αυτά.

Κάποια στιγμή το σαββατοκύριακο βρέθηκα να ξεφυλλίζω μερικά από τα βιβλία του σχολείου του (β΄ δημοτικού). Της Μελέτης Περιβάλλοντος κυρίως και της Γλώσσας. Στο πρώτο μάθημα του βιβλίου της Γλώσσας τα παιδιά διδάχθηκαν ότι πρέπει να μιλούν στους μεγαλυτέρους τους στον πληθυντικό. Στο πρώτο μάθημα του βιβλίου της Μελέτης Περιβάλλοντος διδάχθηκαν ότι υπάρχουν κανόνες στο σχολείο, τούς οποίους πρέπει να υπακούμε. Κι εκεί εξαντλήθηκε για τους μικρούς μαθητές το ζήτημα της συνύπαρξης με άλλους ανθρώπους σε ένα κοινωνικό πλαίσιο, το ζήτημα της κοινωνικής μόρφωσης δηλαδή. Το επόμενο μάθημα της Μ.Π. είχε να κάνει με τις υπηρεσίες που μπορεί κανείς να βρει στη γειτονιά του. Γινόταν μάλιστα εκτενής αναφορά στο Ταχυδρομείο και τι μπορεί να στείλει κανείς μέσω αυτού.

Πουθενά όμως δεν αναφερόταν πώς μπορεί ένα παιδάκι να ζητήσει ευγενικά ένα γραμματόσημο από τον υπάλληλο του Ταχυδρομείου. Ή ένα εισιτήριο για το λεωφορείο. Ή τι πρέπει να πει για να περάσει όταν ο κόσμος μπροστά τού κλείνει τον δρόμο. Πουθενά δεν αναφερόταν η σημασία του να είναι κανείς ευγενικός με τους γύρω του, η σημασία του να μπορεί έστω να τους ανέχεται χωρίς να καταφεύγει στη (λεκτική ή φυσική) βία, η σημασία του σεβασμού, η σημασία της συναισθηματικής νοημοσύνης (το «ξέρω τι νιώθω και δεν με φοβίζει, έτσι δεν είμαι σε σύγχυση και δεν χρειάζεται να σηκώσω το χέρι και να βαρέσω τον άλλον στα μούτρα»), η σημασία της συνύπαρξης απλά και μόνο σε επίπεδο “live and let live”. Τα επόμενα μαθήματα αναφέρονταν σε εντελώς διαφορετικές θεματικές ενότητες (π.χ. γνωριμία με τα ζώα, τα φυτά κλπ). Υπήρχαν βέβαια αρκετά στοιχεία management (και δη crisis management), όπως: όταν διαπιστώνω κάποιο πρόβλημα, γράφω επιστολή στον διευθυντή του σχολείου μου ή στον δήμαρχο. Γι’ αυτό όμως στέλνουμε τα παιδιά μας στο σχολείο; Για να διδαχθούν αρχές management? Σε ποιο τέλος πάντων σχολείο, πέραν της οικογένειας, πρέπει να πάει κανείς για να αποκτήσει κοινωνική μόρφωση και πνευματική καλλιέργεια; Για να μπορέσει να αναπτυχθούν οι ζωτικές αυτές διαστάσεις του; *



* Εμείς πάντως πήγαμε στους προσκόπους. Τουλάχιστον εκεί γίνεται μια προσπάθεια προς αυτή την κατεύθυνση…