Η σχέση προσοχής και συνείδησης

Προσοχή σημαίνει εστίαση. Έστω ότι υπάρχει μια αίσθηση στο σώμα που το κάνει να αισθάνεται άβολα (κάποιοι στοχαστές, όπως ο Florian Tathagata, την ονομάζουν «σύσπαση»). Κάθε φορά που μια άβολη αίσθηση εμφανίζεται στο σώμα μας, η προσοχή μας στρέφεται σ’ αυτήν και προσπαθούμε να της ξεφύγουμε, να τη διορθώσουμε ή να την κατανοήσουμε. Μ’ αυτή μας την εστίαση, αυτόματα εξαιρούμε την υπόλοιπη ζωή που εκτυλίσσεται την ίδια στιγμή. Ξαφνικά η ζωή μας απομονώνεται σ’ αυτή την αίσθηση και δημιουργείται η αίσθηση ενός «εγώ» που εστιάζει σ’ αυτή, σα να φορέσαμε ξαφνικά παρωπίδες. Είναι ένας πολύ στενός τρόπος να κοιτάζουμε τα πράγματα αλλά και ο συνηθέστερος τρόπος με τον οποίο οι άνθρωποι αντιμετωπίζουμε τις άβολες καταστάσεις. Έχουμε συνηθίσει τόσο πολύ σ’ αυτόν τον τρόπο που με δυσκολία τον αναγνωρίζουμε.

Η προσοχή λοιπόν είναι μια κίνηση, μια εστίαση, ενώ η συνείδηση είναι ο χώρος μέσα στον οποίο συμβαίνει η κίνηση. Η προσοχή εστιάζεται πότε εδώ και πότε εκεί, πότε στις σκέψεις και πότε στα συναισθήματα που αναδύονται μέσα μας, όμως ο χώρος είναι πάντα εκεί, ανεπηρέαστος απ’ όσα συμβαίνουν μέσα σ’ αυτόν.

Συνέχεια εστιάζουμε στο πώς νιώθω, τι σκέφτομαι, πώς αισθάνομαι το σώμα μου. Μισό λεπτό όμως: αυτήν εδώ τη στιγμή, ποιος είναι αυτός που έχει επίγνωση αυτού που σκέφτομαι, αυτού που νιώθω, της εμπειρίας μου; Δεν έχει σημασία τι σκέφτομαι, τι νιώθω ή ποιο είναι το περιεχόμενο της εμπειρίας μου. Η ερώτηση είναι: Ποιος είναι αυτός που έχει επίγνωση;

ΥΓ. Ακόμη χειρότερες από τις αισθήσεις που προσπαθούμε να αποφύγουμε είναι οι αισθήσεις που βρίσκουμε ευχάριστες. Θα εξηγήσω γιατί στην επόμενή μου ανάρτηση.