Αναλύσεις

Τι σημαίνει λοιπόν "ο πόνος δεν είναι δικός μας", "χαρά διαθέσιμη για όλους" και όλα τα υπόλοιπα ακατανόητα;

Η κεντρική ιδέα όλων των κειμένων που έχω αναρτήσει στο ίδιο πνεύμα είναι η εξής: η αίσθηση του προσώπου ή του "εγώ" πρέπει μάλλον να αντιμετωπίζεται ως ψευδαίσθηση. Όταν ταυτιζόμαστε μαζί της, χάνουμε όχι μόνο τη μεγαλύτερη εικόνα (όπως π.χ. θα υποστήριζε η Jill Bolte-Taylor διακρίνοντας μεταξύ αντίληψης αριστερού και δεξιού ημισφαιρίου του εγκεφάλου) αλλά και την πραγματική ουσία του ποιοι (ή τι) είμαστε.

Αυτό που επομένως υπονοεί ο Tathagata είναι πως η ουσία μας είναι κάτι άλλο από το πρόσωπο που συγκροτούμε, το πρόσωπο με το συγκεκριμένο ονοματεπώνυμο, τη συγκεκριμένη εμφάνιση, τον συγκεκριμένο σωματότυπο, τις συγκεκριμένες δεξιότητες και αδυναμίες, τις συγκεκριμένες αντιληπτικές ικανότητες. Αυτά όλα είναι επιφαινόμενα, αλλά η ουσία μας όχι - η ουσία μας είναι κάτι το άυλο, είναι η συνείδηση.

Όμως η συνείδηση από μόνη της δεν έχει νόημα ύπαρξης. Για να αποκτήσει νόημα, η συνείδηση πρέπει να αποκτήσει ζωή. Για να αποκτήσει ζωή, πρέπει να προσωποποιηθεί σε δισεκατομμύρια πρόσωπα και μετά να παρακολουθήσει και να συλλέξει τις εμπειρίες που γεννούνται από την αλληλεπίδραση όλων αυτών των προσώπων.

Το σημείο αυτό είναι σημαντικό: η ουσία είναι μία και κοινή για όλους και είναι αιώνια, ενώ τα δισεκατομμύρια πρόσωπά της είναι πλαστά και εφήμερα.

(Θα μπορούσα να προσθέσω ότι ίσως κάπως έτσι δημιουργήθηκε η ανάγκη να έχει ο εγκέφαλός μας δύο ημισφαίρια - ένα για τη μεγάλη, ενωτική εικόνα και ένα άλλο για την εξατομίκευση. Και θα μπορούσα επίσης να προσθέσω ότι φαίνεται σα να υπάρχει ένα ελάττωμα στο όλο σύστημα και αυτό το ελάττωμα είναι ότι η εξατομίκευση γίνεται πολύ πιστευτή έτσι όπως είναι στημένα όλα, και ότι δεν έχουμε ουσιαστικά άλλη επιλογή από το να εκλάβουμε το πρόσωπό μας ως πραγματικό. Αλλά αυτά είναι δική μου παρένθεση.)

Επιστρέφοντας στον Tathagata, αυτό που λέει είναι ότι για να γίνουμε ξανά η ουσία μας, πρέπει να αποποιηθούμε το πρόσωπό μας. Να γίνουμε συνείδηση. Πώς; Με το να μην παίρνουμε τα πράγματα προσωπικά, γιατί ούτως ή άλλως δεν αφορούν εμάς προσωπικά, απλά συμβαίνουν επειδή πρέπει να συμβούν. Γι' αυτό λέει ότι "η χαρά είναι γενικά διαθέσιμη" και "ο πόνος δεν είναι δικός μας".

Όταν θεωρούμε κάτι "δικό μας", νιώθουμε την ανάγκη να το προστατεύσουμε και να το περιφρουρήσουμε, επικεντρωνόμαστε σ' αυτό, αποκλείουμε όλη την υπόλοιπη ζωή και δημιουργείται ένας φαύλος κύκλος προστασίας και περιχαράκωσης. Τον κύκλο αυτόν εντείνει ο τρόπος λειτουργίας της σκέψης μας (του αριστερού ημισφαιρίου του εγκεφάλου μας συγκεκριμένα) που κάνει συνεχώς υποθέσεις για τα πράγματα αντλώντας στοιχεία από το παρελθόν και συμπληρώνοντάς τα με φανταστικές ιστορίες. Αν στη διαδικασία προσθέσουμε και τα εγγενή νοητικά σφάλματα/στρεβλώσεις, αντιλαμβανόμαστε ότι οι υποθέσεις που γεννά η σκέψη μας μάλλον πάσχουν.

Όπως και να 'χει, αν είμαστε ανοικτοί σε ο,τιδήποτε έρθει προς το μέρος μας χωρίς να το ενστερνιζόμαστε, παίρνοντας για τον εαυτό μας μια απρόσωπη διάσταση) τότε τα πάντα είναι στη διάθεσή μας επειδή ακριβώς δεν κρατάμε τίποτα για μας. Πρόκειται για ένα πεδίο άπειρων δυνατοτήτων.

Και η μόνη στιγμή στην οποία μπορούν να συμβούν όλα αυτά είναι αυτή εδώ η στιγμή, τώρα. Αυτήν εδώ τη στιγμή η ζωή, ακατανόητη και παντοδύναμη όπως ο Θεός, έρχεται σε μας να μας φιλήσει με τα αιτήματά της. Αντέχουμε να είμαστε διαθέσιμοι; Είναι ένας εντελώς διαφορετικός τρόπος ζωής, νομίζω.