Το θερινό ηλιοστάσιο

Είναι σήμερα. Γιορτάζεται σε όλη την γηραιά ήπειρο, από την Ισπανία με την Cremá Foguera έως το Στόουνχετζ και τη Βόρεια Ευρώπη (πώς να μη γιορτάζουν οι άνθρωποι το ότι βλέπουν επιτέλους ΠΟΛΥ ήλιο;!!). Από κανέναν ευρωπαϊκό εορτασμό δεν λείπουν οι φωτιές – ούτε από τον ελληνικό.

Εμείς βέβαια το γιορτάζουμε με μικρή καθυστέρηση, στις 24 Ιουνίου, με την ευκαιρία του «γενεθλίου του Προδρόμου», κοινώς του αι-Γιαννιού του Κλήδονα (ή Ριγανά ή Ριγολόγου ή Λαμπαδιάρη ή Λαμπροφόρου ή Φανιστή ή Λιοτροπιού…) με τις περιώνυμες φωτιές και το πήδημά τους. Είναι βέβαιο πως αυτού του είδους ο εορτασμός προέρχεται από παγανιστικά έθιμα, τα οποία η χριστιανική παράδοση αδειοδότησε, με το πρόσχημα πως ο άγιος Ιωάννης ο βαπτιστής, ο οποίος ζούσε στην έρημο, έκαιγε την εποχή αυτή τα αγριόχορτα στα έλη για να μην πηγαίνουν τα κουνούπια και γεννούν τα αυγά τους.

Η λέξη Κλήδων από την οποία προέρχεται η επωνυμία Κλήδονας είναι ιωνική και παραπέμπει σε ένα είδος μαντικής. Γι’ αυτό ίσως τη μέρα αυτή σε παλιότερες εποχές τα κορίτσια έπιναν το αμίλητο νερό στο οποίο είχαν ρίξει το «ριζικάρικο», κάποιο δικό τους αντικείμενο δηλαδή, με την ευχή να πάρουν καλό ριζικό. Η γιαγιά μου πάντως έριχνε πάντα ένα κλειδί στη μπουγάδα αυτή τη μέρα του «Κλειδώνου», για να μη γεμίσουν τα ρούχα τρύπες, όπως έλεγε, και ήταν πολύ αυστηρή να μη φάει κανείς μας λάδι – είχε δει λέει κάποιον που έφαγε πασχαλινό κι έπεσε βαριά άρρωστος μετά. Στα Χανιά τη μέρα εκείνη πήγαιναν για προσκύνημα σε μια σπηλιά που ήταν γεμάτη λάσπη αλλά – ω, του θαύματος – κανένας προσκυνητής δεν λερωνόταν ποτέ.

Δεν ξέρω για σας, αλλά εμείς κάθε χρόνο ανάβουμε μια μικρή φωτιά στην αυλή με το πρόσχημα ότι πρέπει να κάψουμε τον Μάη. Φυσικά πρέπει να δείξουμε μετά και στα παιδιά μας το έθιμο του πώς πηδάμε από πάνω της, έτσι δεν είναι;